Քիմիա

1.Առանձնացնել տրված նյութերը`Fe,SO<sub>2</sub>,HCl,NaCl,BaO,P,Ba(OH)<sub>2,</sub>Al,H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>,Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>,Al(OH)<sub>3</sub>,H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>,Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>,HNO<sub>3</sub>,KNO<sub>3</sub>,CaCO<sub>3</sub>,CaO,S,Cl<sub>2</sub>,MgO,Mg(NO3)<sub>2</sub>   աղյուսակում և անվանում`

Մետաղներ	Ոչմետաղներ	Օքսիդ	Թթու	Հիմք	Աղ
Fe	P	SO2	HCL	Ba(OH)2	Na Cl
Al	Cl2	BaO	H2CO3	Al(OH)3	CaCo3
	S	Al2O3	H2SO4		Mg(NO3)2
		Fe2O3	HNO3
		KNO3
		CaO
		MgO

3.Լրացրեք բաց թողնված բառերը

Օքսիներ են կոչվում այն բարդ   նյութերի,որոնք կազմված են  երկու  տարրի ատոմներից,որոնցից մեկ է,որտեղ նրա օքսիդացման աստիճանն`-2   :

Թթուները այն  բարդ   նյութերն են,որոնք կազմված են ջրածնի  ատոմներից և թթվային մնացորդներից:

Հիմքեր են կոչվում այն բարդ նյութերը,որոնք կազմված են մետաղի ատոմներից և հիդրոսօ խմբերից:

Реклама

Քիմիական կապի տեսակներ

Քննարկվող հարցեր՝

1. Որն է կովալենտային կապը և նրա տեսակները`ոչբևեռային և բևեռային
2. Իոնային կապ
3. Մետաղական կապ
4. Ջրածնական կապ                                                                                                

 Գործնական  աշխատանք.՝Տարբեր   քիմիական  կապերով  մոլեկուլների  և բյուրեղացանցերի  մոդելների  հավաքում  և  քիմիական  միացությունների  բանաձևերի  կազմում   ըստ ատոմների վալենտականության:

1.Ներքոբերյալ   նյութերում  որոշեք  քիմիական  կապերի  տեսակները, լրացրեք  աղյուսակ1,նյութերը  դասակարգեք  պարզ  և  բարդերի ,անվանեք  և  լրացրեք  աղյուսակ 2.:

H₂, HCl, O₂, H₂O, N₂, NH₃, CH₄, P₄, S₈, NaCl, Fe

Աղյուսակ1.

Ոչբևեռային  կովալենտ  կապ	Բևեռային  կովալենտ  կապ	Իոնային  կապ	Մետաղական  կապ
H2	HCl	NaCl	Fe
O2	H2O
N2	NH3
P4	CH4
S8

Տարրերի հաշվարկ

Տիտանի միացությունները

TiH2

1․ Տիտանի հիդրիդ
2․ 1 Ti, 2 H
3. Mr=48+1*2=50
4 m=m(Ti):m(H)=48:2
5.w(Ti)=48*100%:50=96%
w(H)=100%-96%=4%

TiOH2

1. Տիտանի հիդոքսիդ
2. 1 Ti, 1 O, 2 H
3. Mr=48+16+1*2=66
4. m=m(Ti):(O):(H)=45:16:2
5. w(Ti)=48*100/66=73%

w(O)=16*100/66=24%
w(H)=100-97=3%

Ti2O3

1. Տիտանի օքսիդ
2․ 2 Ti, 3 O
3.Mr=48*2+16*3=114
4. m=m(Ti):(O)=96:48
5.w(Ti)=96*100/114=84%
w(O)=100%-84=16%

Տարրի բնութագրում

1/Բնութագրել ձեր ընտրած տարրը ըստ հետևյալ սխեմայի  

1) քիմիական  տարրի  նշանը Տիտան Ti

2) կարգաթիվը 22, միջուկի  լիցքը22, +22

3) հարաբերական  ատոմային  զանգվածը 48

4)մեկ  ատոմի  զանգվածը (գ) 48*1,66*10-27կգ=79,68*10-26կգ=796,8*10-25կգ

5) Դիրքը պարբերական համակարգում«ո՞ր  պարբերության տարր  է,խումբը…,ենթախումբը. պարբերություն 4-րդ,  խումբ` 4-րդ, ենթախումբը գլխավոր:

6)  Ատոմի  բաղադրությունը՝(22p(պրոտոն),18n(նետրոն)) 22e(էլեկտրոն)

 7)էլեկտրոնային  թաղանթի  կառուցվածքը 2/8/10/2

8)ինչպիսի՞ տարր է` մետաղ  է, թե՞ ոչմետաղ

9) Օքսիդացման աստիճանը`ՕԱ 0, +2

10)հավաքել տեղեկություններ այդ տարրի մասին՝տարածվածությունը,հատկությունները,որ նյութերի բաղադրության մեջ է մտնում այդ տարրը,այդ նյութերի կիրառումը:

Տիտան, քիմիական նշանը՝ Ti, պարբերական համակարգի 4 պարբերության 4 խմբի տարր, կարգահամարը՝ 22, ատոմական զանգվածը՝ 47,90։ Տիտանը բաց մոխրագույն, արծաթափայլ մետաղ է։ Երկրի ընդերքում կա տիտանի 67 տեսակի հանքաքար։Տիտանը թեթև, ամուր և կոռոզիակայուն կառուցվածքային մետաղ է։ Հարաբերական ամրությամբ նրա համաձուլվածքները գերազանցում են երկաթի, նիկելի և այլ համաձուլվածքներին, իսկ կոռոզիակայունությամբ՝ մոտենում են ազնիվ մետաղներին։

 2/.Ձեր  շրջապատում կամ կենցաղում ընտրել և գրել մարմինների,խառնուրդների,  նյութերի անվանումները: 

     1.Բաժանել մարմինների և նյութերի

  

Մարմիններ	Նյութեր
Սեղան	փայտ, ապակի, պլասմաս, երկաթ
Սպասք	ապակի, պլասմաս, երկաթ, կավ, փայտ
Պահարան	փայտ, պլասմաս, երկաթ

 

Քիմիական նյութերի ճանաչումը ըստ ֆիզիկական.քիմիական և ֆիզիոլոգիական հատկությունների…Տնային աշխատանք

Լրացուցիչ հարցեր և վարժություններ

Երկաթին  բնութագրական  չէ  հետևյալ  ֆիզիկական  հատկությունները

1.էլեկտրահաղորդականությունը

2.մետաղական  փայլը

3.սովորական  պայմաններում  հեղուկ  վիժակը

4.ջերմահաղորդականությունը

      2.Հաստատեք համապատասխանություն հետևյալ նյութերի ու դրանց բնորոշ հատկությունների միջև,

Ա.Խմելու սոդա                          1.Պինդ է,մետաղական փայլ ունի,հոտ չունի

Բ.Երկաթ                                     2.Հեղուկ է,հոտ չունի,թափանցիկ է,անգույն

Գ.Քացախ                                   3.Պինդ է,ջրում լուծվում է,սպիտակ է,բյուրեղային է

Դ.Ջուր                                         4.Հեղուկ է,թափանցիկ է,հոտ ունի,Տարբեր  նյութերի  ֆիզիկական հատկությունների  ուսումնասիրություն:
Տնային առաջադրանքներ`
Սովորել`էջ 18-25,վարժ.էջ 26

Ծանոթացում քիմիական նյութերի և սարքերի հետ

Գործնական  աշխատանք`  Ծանոթացում քիմիական նյութերի և սարքերի հետ: 

 Գրեք  բոլոր  սարքավորումների  անունները և նրանց կիրառումը:                              

Ամրակալ`

Քիմիական ամանեղեն`

Սպիրտայրոցի կառուցվածքը, նախապատրաստումը գործածության, վառելն ու հանգցնելը, բոցի  կառուցվածքը  և  նյութերի  տաքացումը  սպիրտայրոցի  վրա¦: 

Սպիրտայրոցի կառուցվածքը`

1.-Հեղուկաման (ապակյա կամ մետաղյա անոթ)

2. սկավառակով խողովակ
3. բամբակե պատրույգ
4. թասակ

Հեղուկամանի մեջ ձագարով լցվում է էթիլ (գինու) սպիրտ` ամանի ծավալի 2/3-ից ոչ

ավելի, սկավառակով խողովակի մեջ մտցվում է բամբակե պատրույգ այնպես, որ ծայրը խողովակից դուրս մնա 5-6 մմ: Երբ սպիրտայրոցը չի օգտագործվում, այն փակում են թասակով: Վառում են սպիրտայրոցը այրվող լուցկով: Չի կարելի այն վառել մեկ այլ սպիրտայրոցով. դա կարող է հրդեհի պատճառ դառնալ: Սպիրտայրոցի բոցը չի կարելի հանգցնել փչելով. դա վտանգավոր է. պարզապես պետք է ծածկել թասակով:

Սպիրտայրոցի բոցի առավելագույն ջերմաստիճանը 360C է:

 Մի քանի անգամ վառե՛ք և հանգցրե՛ք սպիրտայրոցը՝ պահպանելով կանոնները:

Հիշե՛ք

Չի կարելի սպիրտայրոցը վառել մեկ այլ սպիրտայրոցով. դա կարող է հրդեհի պատճառ դառնալ: Չի կարելի սպիրտայրոցի բոցը հանգցնել փչելով. դա վտանգավոր է. պարզապես պետք է ծածկել թասակով

Բոցի կառուցվածքը

Բոցի ներքին մասը (1) մյուսների համեմատ մութ է և առավել սառը: Այդ մասում

ածխաջրածիններ են: Բոցի պայծառ և լուսավոր միջին մասը (2) կազմված է վառե- լանյութի շիկացած մասնիկներից: Ներքին մասի համեմատ ջերմաստիճանն այդ գո- տում ավելի բարձր է, սակայն առավել բարձր ջերմաստիճան ունի բոցի վերևի մասը (3): Այդ մասում հիմնականում ածխածնի (IV) օքսիդ է:

Համոզվելու համար, որ բոցի 1-ին, 2-րդ և 3-րդ գոտիների ջերմաստիճանները տարբեր են, կատարենք հետևյալ փորձը. լուցկու հատիկը բոցի մեջ տեղավորենք այնպես, որ հատի բոլոր երեք գոտիները: Կտեսնենք, որ լուցկին արագ կածխանա այն մասերում, որոնք ընկել են 2-րդ և 3-րդ գոտիներում : Նշանակում է՝ բոցի ջերմաստիճանն այդ մասերում ավելի բարձր է:

Տնային աշխատանք`սովորել`էջ 12-17

Մարմին և նյութ… Տնային աշխատանք

Լրացուցիչ հարցեր և վարժություններ

• Թվարկե՛ք նյութեր և մարմիններ (5-ից ոչ պակաս), որոնք դուք կարող եք գտնել ձեր տանը, և նշե՛ք, թե ինչի համար են նրանք օգտագործվում:

Սեղան-փայտ

Բազկաթոռ-կտոր, սպունգ, փայտ, երկաթ, լամինատ

Բաժակ, ապակի, երկաթ, կավ

Թեյնիկ-պլասմաս, երկաթ

Դանակ-երկաթ, պլասմաս, փայտ

• Անվանե՛ք որևէ իր, որը կարելի է պատրաստել տարբեր նյութերից:

Բազկաթոռ

• Անվանե՛ք մի քանի առարկա, որոնք կարելի է պատրաստել մեկ նյութից:

Հաելի, պատուհան

• Ապակուց պատրաստված բաժակը նյո՞ւթ է, թե՞ մարմին:

Մարմին

• Հետևյալ շարքից առանձնացրե՛ք մարմինների և նյութերի անունները՝

ջերմաչափ, ջուր, պարաֆին, մոմ, պղինձ, մատանի, պոլիէթիլեն, ապարանջան, արծաթ, սեղան, փայտ, դանակ, երկաթ, ալյումին:

Նյութ-ջուր, պարաֆին, պղինձ, արծաթ, փայտ, երկաթ, ալյումին

Մարմին-ջերմաչափ, մոմ, մատանի, պոլիէթիլեն, ապարանջան, սեղան, դանակ

• Լրացրե՛ք բաց թողած նյութերի անունները.

ա) ալյումինե լար բ) պլասմասե պատառաքաղ գ) կաշվե գնդակ

դ)կավե բաժակ ե) մետաղե քանոն զ) փայտե սեղան

• Հետևյալ նյութերից որոնք են անօրգանական և որոնք օրգանական`

արծաթ,բուրդ,ավազ,ցեմենտ,փայտ,պողպատ,սառույց,ճարպ,շաքար,ցինկ:

Օրգանակաան-բուրդ, սառույց, ցեմենտ, փայտ, սառույց, ճարպ, շաքար

Անօրգանական-արծաթ, ավազ, պողպատ, ցինկ